Het pensioen staat volop in het nieuws. Vandaag veel aandacht in De Telegraaf over hoge rendementen bij pensioenfondsen, maar de pensioenen gaan niet omhoog. Onderaan in het bericht leest u ook de analyse van Tpf-voorzitter Arno Reekers.

De pensioenfondsen staan er belabberd voor. Gepensioneerden die hoopten op een hoger pensioen, komen bedrogen uit. De fondsen hebben vorig jaar prima gedraaid met hun beleggingen maar de lage rente gooit roet in het eten. En experts verwachten verdere versobering van het pensioenstelsel.

Bij vrijwel alle pensioenfondsen is de financiële situatie in 2019 verslechterd. De dekkingsgraad is vorig jaar bijna overal gedaald.

Van de grote vijf fondsen zit alleen bpfBouw nog boven de 100 procent. ABP, PME, PMT en Zorg & Welzijn hebben alle vier een geraamde dekkingsgraad die lager is dan 100. De dekkingsgraad is de financiële thermometer van een pensioenfonds.

Heeft het fonds 100 euro in kas en ook 100 euro aan toekomstige verplichtingen, dan is de dekkingsgraad 100 procent. De actuele dekkingsgraad wordt elke maand berekend, de beleidsdekkingsgraad is het gemiddelde van de laatste twaalf maanden.

Ingreep minister

Dat de fondsen met veel te lage dekkingsgraden niet hoeven korten, is een gevolg van een ingreep van minister Koolmees (Sociale Zaken). Het kabinet, de werkgevers en werknemers onderhandelen op dit moment over grote aanpassingen in het pensioenstelsel. Om die onderhandelingen niet op voorhand te bemoeilijken, heeft Koolmees besloten dat de fondsen een benodigde korting mogen uitstellen.

De pensioenfondsen hebben in het afgelopen jaar uitstekende rendementen behaald met hun beleggingen. Eigenlijk is het niet uit te leggen dat de fondsen flinke rendementen behalen, maar pensioenontvangers er slechter uit komen, vindt Marc Heemskerk, pensioenexpert bij financieel adviesbureau Mercer.

Heemskerk legt uit dat de slechte dekkingsgraden te maken hebben met de rentestand. Pensioenfondsen hebben dan misschien meer geld in kas, ze moeten dankzij de lage rente rekening houden met minder rendement om in de toekomst aan die verplichtingen te voldoen. „De prijs die je nu betaalt voor je pensioen is historisch hoog”, zegt Heemskerk.

Daarbij komt dat de pensioenfondsen dan wel een recordjaar hadden en extreem veel rendement hebben behaald, maar dat ze er niet op mogen rekenen dat dit in de toekomst nog een keer gaat gebeuren.

Slecht nieuws, want pensioenfondsen indexeren ook al jaren niet, wat de koopkracht van gepensioneerden niet ten goede komt. De fondsen kunnen volgens de oude regels alleen indexeren bij een beleidsdekkingsgraad van 110 procent. Daar zitten de fondsen vrijwel allemaal onder.

Minister Koolmees heeft eerder bepaald dat kortingen dit jaar niet hoeven, ook al voldoet de beleidsdekkingsgraad niet aan de huidige rekenregels. In 2021 zullen de fondsen echter wel aan de regels moeten voldoen.

ABN Amro econoom Piet Rietman verwacht dan ook dat de pensioenfondsen, als ze voor het blok worden gezet door de overheid, maatregelen moeten gaan nemen. In 2021 verwacht hij vooral opbouwverlaging. Dat betekent dat werkenden voor elke euro premie die zij inleggen bij een fonds minder pensioen toegezegd krijgen.

Millennials

„Waar de babyboomers nog op zo’n 80 procent van hun laatste loon konden rekenen, moeten goedverdienende millennials het waarschijnlijk met minder dan de helft van hun gemiddelde loon doen tegen de tijd dat ze met pensioen gaan”, zegt Piet Rietman.

Het grootste pensioenfonds ABP heeft een geraamde beleidsdekkingsgraad van 95,7 procent. Het is nog onduidelijk wat er gaat gebeuren onder het nieuwe pensioenakkoord, en bij welke grenzen er bijvoorbeeld gekort gaat worden in 2021, maar pensioen-expert Heemskerk vermoedt dat deze grens op de 100 procent zal gaan liggen.

Heemskerk zegt dat het vervelend voelt dat fondsen moeten gaan korten. Maar, zegt Heemskerk: „Je kort om het systeem te waarborgen voor de toekomst.” Hij verwacht niet dat de koopkracht van ouderen daadwerkelijk veel wordt aangetast, door de verhoging van de AOW . Hij zegt dat niet indexeren van de fondsen een probleem is dat wel te overzien is: „Er gaat niemand een boterham minder eten omdat er niet geïndexeerd wordt.”

Ook volgens ABN Amro-econoom Rietman kan de AOW-stijging voorlopig de negatieve effecten van het korten opvangen. De komende vijf tot tien jaar voorziet hij dat de AOW-stijging de koopkracht van ouderen zal beschermen, maar alleen als ze kleine pensioenen hebben.

Analyse Tpf

Hieronder kunt u de analyse lezen van Tpf-voorzitter Arno Reekers.

Bron: De Telegraaf, 22 januari 2020